Książki o oddychaniu, które polecam – edycja 2023

Aktualizacja moich oddechowych poleceń na rok 2023. Książki o oddychaniu, które polecam dostępne w 2023 roku.

Z roku na rok jest coraz trudniej polecać oddechowe książki, gdyż poprzeczka jest coraz wyżej 🙂 Na szczęście temat oddechu pojawia się w różnych dziedzinach, więc wciąż mam Wam co polecać.

Co warto wiedzieć o poleceniach z tego roku:

• Na głównej liście będą tylko książki nowe w zestawieniu. Na końcu wpisu znajdziesz wszystkie książki.
• W tym roku rezygnuję z formy rankingu (wybrałam tylko najlepszą pozycję)
• Wśród książek są książki wydawane w różnych latach, ale są to książki, z którymi najcześciej pracowałam w tym roku.
• Książki w bibliotece zbiorczej podzieliłam na kategorie: dla początkujących, dla profesjonalistów, o konkretnych metodach, o oddechu w treningu, w jodze.
• Tak, moje eBooki też polecam:) Są dobre i przede wszystkim praktyczne. Nie służą po prostu do czytania, ale i do pracy i ćwiczeń (choć opinie są też takie, że dobrze się je czyta 🙂
• Większość książek jest w języku angielskim, dlatego też nowe książki w języku polskim zebrałam w jedną grupę.

10 najlepszych książek o oddychaniu dostępnych w 2022

Książki w języku polskim:

• Oddychanie metodą Butejki – dr Ralph Skuban – jest to najlpesza książka o tej metodzie przetłumaczona na język polski. Dużo ciekawych i konkretnych wyjaśnień i praktycznych zastosowań. Przyda się zarówno terapeutom jak i pacjentom.
  

• Zaburzenia seksualne a fizjoterapia – Małgorzata Starzec-Proserpio – w tej książce jest jeden rozdział o treningu oddechowym, mojego autorstwa. Szczere polecenie gdy chcesz się dowiedzieć jak stosować oddech w fizjoterapii lub w dziedzinach medycznych.

• Psychoterapia sensomotoryczna – Pat Ogden, Janina Fisher – książka, która wspaniale łączy psychoterapię z terapią ciała. Wspaniałe wykorzystanie oddechu jako element terapii somatycznych.

• Fizjologia oddychania według Nunna – Andrew B. Lumb – to podręcznik medyczny, który szczegółowo opisuje fizjologię pracy układu oddechowego. Książka dla pasjonatów i profesjonalistów.

Książki w języku angielskim:

• The healing power of the breath – Richard P. Brown, Patricia L. Gerbarg – rozważnie napisana książka, która skupia w sobie wiele technik pochodzących z różnych metod i kultur. Daje wiele przydatnych i prostych narzędzi do pracy ze stresem i niepokojem.

• The Language of Breath – Jesse Coomer – to najnowsza z książek dostępnych na tej liście. Ciekawe ujęcie oddechu jako sposobu kontaktu z naszym ciałem i umysłem. Jasne i trafne wskazówki teoretyczne oraz instrukcje do ćwiczeń praktycznych. Polecam osobom, które chcą dodać oddech do pracy z umysłem i stresem.

• New Trends in Myofunctional Therapy – Sabina Saccomanno, Licia Coceani Paskay – wiele niezbędnych i praktycznych informacji na temat terapii miofunkcjonalnej, która wspiera terapię przewlekłego oddychania przez usta.

• Breathing for Peak Performance. Functional Exercises for Dance, Yoga, and Pilates – Eric Franklin – tytuł mówi sam za siebie: sporo fajnych ćwiczeń, które można wprowadzić do swojej codziennej rutyny treningowej.

• Breathing Lessons. A doctor’s guide to lung health – Meilan K. Han – ta książka nie jest tyle o oddychaniu, co o układzie oddechowym. Myślę, że to jedna z ciekawszych książek popularnonaukowych z zakresu pulmonologii.

Najlepszą oddechową książką, którą czytałam w 2023 jest…

• Body by Breath: The Science and Practice of Physical and Emotional Resilience – Jill Miller – książka jest pięknie wydana, jest pełna ilustracji i zdjęć. Omówione są w niej liczne tematy związane z treningiem oddechowym i przedstawia wiele wspaniałych ćwiczeń.

Oddechowa Biblioteka:

Dla początkujących

• Oddech – James Nestor – Bestseller – teraz również i w Polsce. Ta książka to “powieść” o oddychaniu. Nie tylko świetnie się ją czyta, ale i wynosi się z niej dużo informacji. Autor pokazuje różne punkty widzenia oraz myśli “szerzej” o oddechu. Nestor zebrał w jedną książkę metody oddechowe obecnie stosowane na całym świecie i opisał ich założenia teoretyczne. I co najważniejsze, wspaniale ubrał to w słowa. Nie jest to program treningowy, ale na pewno zachęci do trenowania oddechu.
  
  
• Oddech dla spokoju – Sandra Osipiuk-Sienkiewicz – kompleksowy program terapeutyczny obejmujący pracę z ciałem, nie tylko poprzez oddech, ale i świadomy ruch. Dużo praktycznej wiedzy na temat stresu i oddechu. Cały program ma pomóc odbudować kontakt z ciałem oraz zdrowy oddech, które będą wspierać balans i wzmocnią odporność umysłu.
  
  

• Exhale – Richie Bostock – ta mała książka jest jedną z moich ulubionych. Autor (podobnie jak ja) proponuje pracę z ciałem, redukcję oddechu, oddech dolnożebrowy i techniki redukujące stres. Spokojnie mogę ją polecać moim pacjentom jako uzupełnienie i usystematyzowanie wiedzy. Bardzo przejrzyście i jasno wyjaśnione znaczenie wpływu oddechu na organizm oraz sporo ćwiczeń praktycznych.
  
  

• Naucz się prawidłowo oddychać – Belisa Vranich – Duży nacisk na naukę oddychania torem przeponowym 360 stopni (choć niestety do brzucha). Dużo ćwiczeń praktycznych. Przejrzyście wyjaśnione znaczenie oddychania dla pracy organizmu.
  
  

• 21 dni z oddechem – Sandra Osipiuk-Sienkiewicz – jeżeli o treningu oddechowym się dopiero uczysz, a jedyne ćwiczenie oddechowe jakie znasz, to dmuchanie gorącej herbaty, to ta książka jest dla Ciebie. Przez 21 dni dostajesz krótkie i niezbędne informacje o oddychaniu oraz praktyczne wskazówki jak codziennie ćwiczyć oddech. 21 dni z oddechem to książka dająca gotowy program treningu oddechowego. Znajdziesz w nim dużo ćwiczeń oddechowych, ale i metody oceny swojego oddechu i samopoczucia. Wszystko w formie motywującego programu treningowego.
  
  

• Just Breath – Dan Brule – Opis wielu metod i technik. Dobra książka dla początkujących w temacie oddychania. Wskazówki o oddechu w codziennym życiu.
  
  

• Brethe, Stretch & Move – Dinah Bradley & Tania Clifton-Smith – Książka bardzo kompleksowo opisuje trening oddechowy. Rozwija wiele aspektów związanych z mechaniką oddychania. Bardzo proste ćwiczenia.
  
  

• Oddech w stresie – Sandra Osipiuk-Sienkiewicz – to książka wprowadzająca do świata treningu oddechowego, która omawia potrzebne podstawy teoretyczne, ale i daje gotowe rozwiązania praktyczne. Dzięki tej książce nauczysz się oddychać przeponowo – dolnożebrowo, dowiesz się dlaczego wolny oddech jest tak ważny i jak ćwiczyć długi wydech. Dodatkowo uczy Cię czym jest stres i jak za pomocą oddechu go kontrolować. A to wszystko z ponad 40 ćwiczeniami oddechowymi i planami treningowymi.
  
  
• Dynamic Breathing: How to Manage Your Asthma – Dinah Bradley, Tania Clifton-Smith – kolejna książka moich ulubionych oddechowych autorek. Tym razem o oddechu w astmie, ale dużo podstaw oddychania, które sprawdzą się w każdym przypadku zaburzeń oddychania. Atutem też jest cena 🙂
  
  
• Breath Taking: The Power, Fragility, and Future of Our Extraordinary Lungs – Michael J. Stephen – to nie jest książka o oddechu. To książka o płucach. O ewolucji, o medycynie, o fizjologii, o przyszłości, o zdrowiu oraz o chorobach płuc. Niesamowita i wciągająca książka o naszym niesamowitym organie, jakim są płuca. Jeżeli świrujesz na temat oddechu, to pokochasz tę książkę tak samo jak ja 🙂
  
  
  

Dla profesjonalistów

• Zaburzenia oddychania podczas snu w praktyce – Maciej Tażbirek, Władysław Pierzchała – Jeżeli chcesz naprawdę zagłębić się w bezdech senny, jego przyczyny i możliwe terapie, naprawdę warto. Jest to trochę ponad 200 stron konkretnych informacji, niezbędnych do poznania ogólnego zarysu problemów oddychania podczas snu.
  
  
• Terapeutyczny oddech – Patrick McKeown – Tłumaczenie książki z 1 miejsca edycji 2021, które miałam okazję oficjalnie recenzować w opinii okładkowej. Patrick McKeown zmiótł tą książką wszystko. Poruszył w niej każdy możliwy aspekt wpływu oddechu na organizm. Przeanalizował w niej wiele badań naukowych na temat oddechu i opisał wszystko w bardzo przystępny sposób. Sporo ćwiczeń kontroli oddechu (nie tylko z jego metod!) i jasnych instrukcji. „Tlenowa przewaga” była hitem, a ta książka będzie oddechową biblią. Może być ciężka do czytania dla laików. Nie wskakuje na pierwsze miejsce, by dać się popisać nowym książkom w zestawieniu 🙂
  
  

• Anatomy of Breathing – Blandine Calais-Germain – Ta książka jest piękna. Piękne ilustracje autorki sprawiają, że nauka na temat oddechu staje się przyjemnością. Bardzo dużo wiedzy teoretycznej o tym jak oddychamy na poziomie anatomicznym i fizjologicznym. Jest w niej też sporo ćwiczeń oddechowych. Jeżeli już gdzieś uczyliście się anatomii i fizjologii będzie to dla Was bardzo okrojona powtórka. Jednak jeżeli chcecie zobaczyć pięknie przedstawiony oddech będzie to uczta dla Waszych oczu 🙂
  
  

• The Thorax. An Integrated Approach – Diane Lee – D. Lee jest autorytetem z zakresu biomechaniki klatki piersiowej i ta pozycja jest obowiązkowa jeżeli chce się zrozumieć jak działa ta część naszego ciała. Poza bardzo szczegółowy opisem kinematyki znajdziesz w niej dużo praktycznych informacji i ćwiczeń. Nie jest to książka łatwa i przyjemna, ale na pewno wiele wnosząca do pracy z pacjentami.
  
  

• GASP! Airway Health – Michael Gelb, Howard Hindin – Wpływ oddychania przez nos na zdrowie jest coraz częściej podkreślany i pracując z tą książką przez ostatni rok, stwierdzam, że jest zdecydowanie ważniejsza niż myślałam. Nie natrafiłam na drugą tak dogłębnie opisującą znaczenie oddychania przez nos i problemy wynikłe z oddychania przez usta oraz zaburzenia oddychania podczas snu. W książce tłumaczone są procesy patofizjologiczne nieprawidłowego oddychania oraz wpływ zaburzeń oddechowych na rozwój dzieci i zdrowie dorosłych.
  
  
• Recognizing and Treating Breathing Disorders: A Multidisciplinary Approach – Leon Chaitow – Książka kultowa w świecie fizjoterapeutów. Jeżeli chcesz profesjonalnie zajmować się oddechem, to MUSISZ znać tę książkę. To najszerzej i najgłębiej opisująca zaburzenia oddychania książka medyczna. Bardzo dużo wiedzy praktycznej. Przeczytasz o biomechanice, fizjologii oraz różnych metodach terapeutycznych. Na pewno pomoże Ci obrać oddechową drogę.
  
  
• Respiratory Muscle Training: Theory and Practice – Allison McConnell – profesjonalnie i szczegółowo o treningu oporowym mięśni oddechowych. Uważam, że temat ten jest przyszłością i warto się nim zainteresować. Trening ten może być wsparciem w przewlekłych chorobach płuc, po przebytych infekcjach układu oddechowego oraz w treningu.
  
  
• Oddychaj na zdrowie – Sandra Osipiuk-Sienkiewicz – eBook, z którym się ćwiczy i pracuje. Dowiesz się wiele na temat wpływu oddechu i treningu oddechowego na organizm oraz nauczysz się jak oddychać, żeby poprawić swoje zdrowie. Konkretne wskazówki oraz liczne karty samokontroli, które pomogą Ci znaleźć oddechową drogę, w zależności od Twoich potrzeb. Oprócz pojedynczych ćwiczeń znajdziesz w nim pełne treningi oddechowe, o różnym stopniu zaawansowania.
  
  
• The Life of Breath in Literature, Culture and Medicine – David Fuller, Corinne Saunders, Jane Macnaughton – bardzo ciekawa książka o kulturowym znaczeniu oddychania. Przegląd obecności oddechu w literaturze dający tło historyczne dla znaczenia oddychania w medycynie oraz utrzymywania zdrowia. Jednak domyślam się, że może być interesująca głównie dla profesjonalistów zajmujących się oddechem.
  
  
• Breathing Matters : A New Zealand Guide – Jim Bartley, Tania Clifton-Smith – o zastosowaniu treningu oddechowego od strony medycznej. Dużo objaśnień na temat fizjologii oraz biomechaniki oddychania. Konkretne rozwiązania treningowe.
  
  

Metoda Butejki

• Breathe to Heal – Sasha Yakovleva, K.P. Buteyko – Książka w całości poświęcona metodzie Buteyko. Polecam dla specjalistów pracujących z dziećmi, dla lekarzy i fizjoterapeutów.
  

• Zamknij usta oraz Spokojny oddech, spokojny umysł – Patrick McKeown – Książki o praktycznym zastosowaniu metody Buteyko. Bardzo proste, napisane przystępnym językiem. Dla osób chorujących na astmę oraz potrzebujących wyciszenia.
  

• Conscious Breathing – Anders Olsson – Opisuje oddychanie bardzo szeroko i przystępnie. Oparta jest o metodykę metody Butejki, a więc znajdziesz w niej dużo informacji o korzyściach redukcji oddechu i oddychania nosem. Dużą siłą tej książki jest rozdział o oddychaniu podczas ćwiczeń. Ogólne, ale bardzo przydatne wskazówki.
  
  
• Shut Your Mouth and Save Your Life – Catlin George Catlin – książka dla oddechowych świrów. Jedna z pierwszych (jak nie pierwsza) z pozycji, która porusza temat negatywnego wpływu oddychania przez usta. Pierwsze wydanie pochodzi z 1869 roku!!! Jeżeli ciekawi Cię historia oraz pierwsze omówienia terapeutyczne znaczenia oddychania przez nos – warto.
  
  
  

Inne metody

• Tlenowa Przewaga – Patrick McKeown – tę książkę będę polecać zawsze. Od Patricka uczę się bardzo dużo cały czas, mimo iż kursy skończyłam już dawno. Ta książka jest wspaniałym wprowadzeniem teoretycznym do reedukacji oddechowej. Jedynym jej minusem jest skupienie się tylko na jednym temacie (bo jest o konkretnej metodzie) i brakuje w niej pracy z ciałem pod kątem oddechu. Jednak jest przystępnie napisana i daje gotowe rozwiązania praktyczne. I jest w języku polskim.
  
  

• Droga Icemana. Metoda Wima Hofa – Wim Hof, Koen De Jong – Książka o bardzo popularnej metodzie Wima Hofa. Polecam ją dlatego, że często widzę brak zrozumienia tej metody oraz szereg mitów funkcjonujących na jej temat. Najlepiej jest czerpać wiedzę u źródeł. A ta książka jest o oddychaniu w ogóle oraz tłumaczy kiedy i jak stosować tę metodę. Wtedy proponowana hiperwentylacja przestaje brzmieć tak drastycznie. Uważam, że popularność tej metody wymaga edukacji, byśmy wszyscy wiedzieli jak jej bezpiecznie używać.
  
  
• Principles and Practice of Stress Management – Paul M. Lehrer, Robert L. Woolfolk – ta książka w całości jest poświęcona zarządzaniu stresem poprzez różne metody terapeutyczne. O oddechu jest tylko jeden rozdział, ale uważam, że bardzo wartościowy. Omawia od strony naukowej wpływ oddechu na ciało oraz umysł. Zbiera informacje na temat oddechu z najnowszych badań i opracowań. Zdecydowanie pozycja dla specjalistów.
  
  

Oddech w treningu

• Breathing for Warriors – Belisa Vranich and Brian Sabin – Jest to obecnie jedyna książka, która wypełnia segment książek oddychania w treningu. I choć nie jest to książka idealna i widzę w niej pewne braki – to nie ma lepszej alternatywny 🙂 Z jednej strony temat oddychania jest w niej omówiony bardzo obszernie, ale z drugiej strony praktyka sprowadza się do kilku ćwiczeń. Praktyka i wskazówki oddechowe sprowadzają się do podstaw, ale bardzo szeroko porusza teoretyczne wpływy oddechu na sportowy performance. Na pewno warto po nią sięgnąć.
  
  

• All Gain, No Pain – Bill Hartman – Ta niepozorna książka z planem treningowym kryje w sobie jeden z najlepszych opisów znaczenia oddychania w treningu. Ujęcie oddechu w kontekście układu nerwowego oraz jako głównego regulatora funkcji ruchowych.
  
  

Joga

• The Illuminated Breath – Dylan Werner – To książka o reedukacji oddechowej poprzez jogę, więc nie jest to wybór dla każdego. Jest to bardzo dobrze i ŁADNIE wydana książka. Bardzo obszernie opisuje oddech od podstaw, daje bardzo dużo propozycji ćwiczeń. Myślę, że to dobry wybór dla kogoś kto dopiero zaczyna oddechową przygodę oraz lubi jogę. Ta książka wniesie wiele wiedzy oraz zwyczajnie sprawi wizualną przyjemność. Fajny pomysł na prezent.
  
  

• Restoring Prana – Robin L. Rothenberg – Autorka jest joginką, która skończyła metodę Butejki i wprowadziła ją do swojej praktyki. Można powiedzieć, że właśnie o tym jest ta książka: o zmodyfikowanych oddechowo pranajamach. Zawęża to na pewno grupę odbiorców tej książki. Jest napisana jak podręcznik, ale dobrze się ją czyta, nawet jak nie zawsze się rozumie jogowe terminy. Szeroko opisuje teorię oddychania: od anatomii i fizjologii, przez mechanikę i zastosowanie praktyczne metody Butejki w jodze. Autorka włożyła ogrom pracy by stworzyć tę książkę i zdecydowanie to najlepsza książka z tego segmentu.
  
  

Książki dla dzieci

! Kategoria ta zostanie w przyszłości rozszerzona.

• The Belly Breath – Belisa Vranich – to początek obecności nowych książek o oddechu na mojej liście – ksiażek dla dzieci. Mówiąca więcej niż tylko „oddychaj głęboko” książeczka o oddychaniu przeponowym dla dzieci (ale pamiętajcie nie wypinamy brzucha na siłę!). I te piękne ilustracje!