Oddychać zaczynamy w chwili gdy opuszczamy łono matki i akt ten trwa nieprzerwanie do ostatniego tchnienia. Wykonujemy średnio (gdy oddychamy prawidłowo) około 20 000 oddechów dziennie. Najważniejszym parametrem wpływającym na to ile oddechów dziennie wykonujemy jest właśnie częstotliwość oddychania.
Gdy jesteśmy zdrowi dziennie wykonujemy około 20 000 oddechów. Co w przeliczeniu na liczbę 11 161 dni w moim 30 letnim życiu daje 223 220 000 wykonanych oddechów. Tak, wykonałam już dwieście dwadzieścia trzy miliony dwieście dwadzieścia tysięcy oddechów.
Jest takie jogowe powiedzenie, że rodzimy się z określoną liczbą oddechów, które mają nam starczyć na całe życie i to tylko od nas zależy jak szybko je wykorzystamy. Ciekawe na ile lat zostało jeszcze oddechów w mojej puli? 😉
Gdy pomyśli się o tym w kontekście zdrowego oddechu ma to bardzo dużo sensu – im nasz oddech jest wolniejszy tym zdrowsze jest nasze ciało i spokojniejszy umysł.
Częstotliwość oddychania (Respiratory Rate -RR) – czyli ilość oddechów wykonywanych podczas 1 minuty – jest bardzo ważnym wskaźnikiem diagnostycznym. Przyjmuje się, że zdrowa osoba dorosła wykonuje w spoczynku między 10-20 oddechów na minutę. Oznacza to, że jeżeli wykonujesz ponad 20 oddechów na minutę prawdopodobnie źle się czujesz. Ilość większa niż 24/min może świadczyć o poważnej chorobie.
Parametr ten jest bardzo indywidualny i zmienia się w ciągu dnia. Na RR mogą wpływać takie czynniki jak:
- Wiek – małe dzieci oddychają nawet dwa razy szybciej niż dorośli
- Płeć – U kobiet występuje zmienność RR w trakcie cyklu menstruacyjnego. Na początku okresu, w fazie folikularnej oddech jest wolniejszy, a przyspiesza w fazie lutealnej.
- Ćwiczenia – oddech może pozostać przyspieszony nawet parę godzin po wysiłku.
- Stres – uczucie niepokoju wiąże się z przyspieszeniem oddechu
- Choroba – w trakcie choroby oddech też przyspiesza, co związane jest m.in ze wzrostem temperatury i trudnościami z oddychaniem.
RR jest istotnym wskaźnikiem oceniającym stan zdrowia. W warunkach szpitalnych RR wyższa niż 27/min może być najważniejszym czynnikiem wskazującym na możliwość zatrzymania krążenia. Ponadto RR powyżej 24/min pomaga zidentyfikować pacjentów wysokiego ryzyka.
Tendencja do przyspieszania oddechu sugeruje, że pacjent się źle czuje, ponieważ organizm reaguje próbą utrzymania prawidłowej ilości tlenu w tkankach.
RR jest tak czułym wskaźnikiem ponieważ centralne ośrodki oddechowe reagują na zmienione ciśnienie parcjalne O2 oraz CO2 w organizmie. A wszelkie zaburzenia równowagi między tymi gazami będą powodować zwiększenie objętości i częstości oddechów. Tę równowagę mogą zaburzać np. Temperatura, sepsa, cukrzyca, urazy jamy brzusznej.
Warto jest monitorować ten parametr jak najcześciej w ciągu dnia lub w konkretnych sytuacjach by wyłapać swoje własne indywidualne wzorce i odchylenia.
A dlaczego wolny oddech jest tak dla nas korzystny przeczytasz w tym wpisie o hipowentylacji.
Źródła:
Rolfe S. The importance of respiratory rate monitoring. Br J Nurs. 2019 Apr 25;28(8):504-508.
Philip, K.E.J., Pack, E., Cambiano, V. et al. The accuracy of respiratory rate assessment by doctors in a London teaching hospital: a cross-sectional study. J Clin Monit Comput 29, 455–460 (2015).
Cretikos MA, Bellomo R, Hillman K, Chen J, Finfer S, Flabouris A. Respiratory rate: the neglected vital sign. Med J Aust. 2008 Jun 2;188(11):657-9. PMID: 18513176.
